კრიპტო კომპანიები, როგორც ვირტუალური აქტივების სერვისის პროვაიდერები, უნდა დარეგისტრირდნენ საქართველოს ეროვნულ ბანკში.
შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს კანონმდებლობა ეფუძნება MiCA-ს ევროპულ წესებს, რომლებიც გამჭვირვალობას და უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს.
ამ სტატიაში ვუპასუხებთ კითხვას – როგორია რეალობა კრიპტო ბიზნესისთვის საქართველოში?
როგორ მივიღოთ ვირტუალური აქტივების სერვისის პროვაიდერის სტატუსი (ლიცენზია):
კომპანიის ლიცენზიის მისაღებად (შპს, სს) უნდა დარეგისტრირდეს ეროვნულ ბანკში და შეასრულოთ მთელი რიგი მოთხოვნები, რომლებიც ეხება შემდეგ კატეგორიებს:
- კომპანიის დირექტორი;
- კომპანიის ბენეფიციარები;
- კომპანიის საოფისე ფართი;
- ელექტრონული სისტემა;
- AML/TF დაცვა.
დირექტორთა რაოდენობა:
კომპანიას შეიძლება ჰყავდეს ერთი დირექტორი მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ კომპანიის დამფუძნებელი და დირექტორი სხვადასხვა პირია. თუ კომპანიას ჰყავს მხოლოდ ერთი დამფუძნებელი, რომელიც ასევე არის დირექტორი, მაშინ მას მოუწევს მეორე დირექტორის პოვნა.
რაც შეეხება გამოცდილებას – კომპანიის დირექტორს უნდა ჰქონდეს უმაღლესი განათლება ამ დარგებიდან რომელიმეში:
- ეკონომია;
- ფინანსები;
- საბანკო;
- ბიზნესის ადმინისტრირება;
- აუდიტი;
- აღრიცხვა;
- უფლება;
- საინფორმაციო ტექნოლოგია;
- ინფორმაციის ანალიტიკა;
- ან სხვა დაკავშირებული სფერო.
მას ასევე, არ უნდა ჰქონდეს პრობლემები კანონთან.
ისეთი სერიოზული დანაშაულები, როგორებიცაა ტერორიზმის დაფინანსება, ფულის გათეთრება ან სხვა ეკონომიკური დანაშაული, დიდი წინაღობა იქნება.
არ უნდა აღენიშნებოდეს არანაირი საქმიანი, საბანკო ან ფინანსური კანონმდებლობის დარღვევა.
ასევე აიკრძალება ბიზნეს პრაქტიკა, რომელიც საფრთხეს უქმნის კონკრეტული ორგანიზაციის ან/და ფინანსური სექტორის ნორმალურ ფუნქციონირებას.
არ უნდა ჩაერთოს ისეთ ტრანზაქციებში, რომლებიც მნიშვნელოვან ზიანს აყენებს ვირტუალური აქტივების სერვისის პროვაიდერს ან ფინანსურ ინსტიტუტს ან არღვევს ვირტუალური აქტივების სერვისის მიმწოდებლის კლიენტების, მეანაბრეების ან სხვა კრედიტორების უფლებებს, ან იწვევს ვირტუალური აქტივების მომსახურების მიმწოდებლის გადახდისუუნარობას ან გაკოტრებას.
არ უნდა ჰქონდეს შეუსრულებელი ფინანსური ვალდებულებები.
არ უნდა იყოს გამოცხადებული გადახდისუუნაროდ.
ამასთან, ვირტუალური აქტივების სერვისის პროვაიდერის წარმომადგენლად უფლებამოსილი პირებიდან მინიმუმ ერთი უნდა იმყოფებოდეს საქართველოში თვეში არანაკლებ 14 კალენდარული დღის განმავლობაში.
კომპანიის საოფისე ფართი
ვირტუალური აქტივების მომსახურების პროვაიდერის სათაო ოფისი, საიდანაც მისი დირექტორი(ები) რეალურად მართავს ვირტუალური აქტივების მომსახურების პროვაიდერის საქმიანობას, უნდა იყოს განთავსებული საქართველოში.
სათაო ოფისი ფიზიკურად განცალკევებული უნდა იყოს ნებისმიერი სხვა პირის მიერ გამოყენებული შენობიდან (ანუ ის არ შეიძლება იყოს საერთო საოფისე ფართი).
სათაო ოფისის უძრავი ქონება და აღჭურვილობა უნდა იყოს საკმარისი ვირტუალური აქტივების მომსახურების მიმწოდებლის საქმიანობის მართვისა და კონტროლისთვის.
ვირტუალური აქტივების მომსახურების პროვაიდერმა სისტემატურად უნდა ჩაიწეროს ტრანზაქციები.
თუ მომსახურება ხორციელდება ადგილზე, განსაკუთრებით ვირტუალური აქტივების ურთიერთგაცვლისთვის ნაღდი ფულის მიღებით ან გადარიცხვით, ოფისში უნდა დამონტაჟდეს ვიდეოთვალთვალის სისტემა.
ელექტრონული სისტემა
მუშაობის დაწყებამდე უნდა დამონტაჟდეს პროგრამული (ელექტრონული) სისტემა, რომლის შესაძლებლობები უნდა იყოს ბიზნესის მოცულობისა და ფულის გათეთრებასთან და ტერორიზმის დაფინანსებასთან დაკავშირებული რისკების პროპორციული.
ეროვნულ ბანკს შეუძლია მოითხოვოს ვირტუალური აქტივების სერვისის განსახორციელებლად გამოყენებული ელექტრონული სისტემის ჩვენება.
ლიცენზიის მისაღებად, თქვენ უნდა მიაწოდოთ შემდეგი ინფორმაცია ელექტრონული სისტემის შესახებ:
- ელექტრონული სისტემის სახელი;
- სისტემის მწარმოებლის ვებსაიტის მისამართი;
- განათავსეთ ინფორმაცია სადმე ელექტრონული სისტემის, რეგისტრირებული მომხმარებლების წინაშე ვალდებულებებისა და ვირტუალურ აქტივებთან დაკავშირებული ტრანზაქციების შესახებ.
ლიცენზიის მოპოვების ვადები
ეროვნული ბანკი ვალდებულია ლიცენზიის მოპოვების შესახებ გადაწყვეტილება გამოსცეს განაცხადის წარდგენიდან 2 თვის ვადაში. თუმცა, ვადა შეიძლება შეიცვალოს, თუ ეროვნული ბანკი დამატებით დოკუმენტაციას მოითხოვს.
ასე რომ, პროცესი დამოკიდებულია კომპანიაზე – თუ რამდენად სწრაფად უპასუხებს ის ეროვნული ბანკის დამატებით მოთხოვნებს.
საქმიანობა, რომელიც არ რეგულირდება ახალი კანონით:
ახალი კანონი არ არეგულირებს აქტივობებს ვირტუალური აქტივებით, რომლებიც არ არის გადაცემული ან არ გამოიყენება გადახდის ან/და საინვესტიციო მიზნებისთვის, როგორიცაა ლოიალობის პროგრამები ან თამაშის ქულები ან სხვა სახის ვირტუალური აქტივები, რომელთა გამოყენება შესაძლებელია მხოლოდ დახურულ ვირტუალურ სივრცეში.
კანონი ასევე გამორიცხავს შეუცვლელი ტოკენების (ასევე ცნობილია, როგორც NFT).